
Het mag niet gebeuren. Dat muziekonderwijs op de basisscholen verdwijnt, zegt directeur Henk Lubberdink van Muziekschool Oost-Gelderland in Doetinchem. ,,Het is toch prachtig dat je bij een eindmusical van groep acht een eigen schoolband hebt staan? Met leerlingen die instrumenten bespelen?’’
Het zaaltje van zijn muziekschool aan de Bizetlaan in Doetinchem is goed gevuld, op 11 oktober. Pakweg vijftig mensen praten deze middag over Meer Muziek in de Klas, een landelijk initiatief om in 2020 in alle groepen van de basisscholen structureel muziekonderwijs aan te bieden. Dan praten we grofweg over 1,6 miljoen leerlingen, op nationaal niveau.
Diezelfde avond wordt het kunststukje herhaald in cultuurcentrum Boogie Woogie in Winterswijk. Weer zitten vijftig vertegenwoordigers van het onderwijs, culturele instellingen, gemeenten en muziekverenigingen bij elkaar. ,,Het is ontzettend belangrijk dat we kinderen, maar ook leerkrachten enthousiast maken voor muziek’’, vindt Nathalie Wensink, coördinator Algemene Muzikale Vorming van Boogie Woogie.
We komen van ver en er is nog een lange weg te gaan, zoveel is duidelijk. Want de tijd waarin een flink aantal leerlingen van de basisschool een instrument bespeelt komt nooit meer terug. Er zijn geen harde cijfers, maar onderzoeken wijzen uit dat het aantal kinderen dat individuele muzieklessen volgt op een muziekschool in zeven jaar tijd met de helft is gedaald.
Het is ex-minister Jet Bussemaker (PvdA) van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap die de gevaren van de verschraling onderkent. Ze stelt geld beschikbaar voor een beweging die Meer Muziek in de Klas gaat heten. De ambities zijn niet kinderachtig: muziek moet terug op school. En wel in alle groepen. Koningin Maxima wordt erevoorzitter, kanonnen als Ilse DeLange en Joop van den Ende verlenen hun medewerking.
Vooral doorgaan, zegt Henk Lubberdink van de Muziekschool Oost-Gelderland. ,,Het gaat er niet om dat Meer Muziek in de Klas alle lokale initiatieven overneemt. Het grootste probleem is nu dat er op sommige scholen aandacht is voor muziek en ergens anders helemaal niet.’’
Cor Ottens en Brita Lemmens van het landelijk bureau Meer Muziek in de Klas in Amsterdam proberen de Achterhoekse toehoorders enthousiast te maken. Als iedereen de handen ineen slaat gaat het lukken, vertellen ze. Ze benadrukken nog maar eens hoe belangrijk het is voor de ontwikkeling van kinderen als muziek een rol in hun leven gaat spelen. Cognitief, emotioneel, sociaal.
De uitdagingen zijn niet gering. Steeds minder kinderen spelen een instrument en als gevolg van de krimp hebben we in de Achterhoek ook nog in absolute aantallen minder leerlingen in de basisschoolleeftijd. Muziekscholen spelen, met wisselend succes, in op deze ontwikkelingen.
Muziekschool De Triangel (Neede, Borculo en omgeving) is wegbezuinigd. Wat overigens niet wil zeggen dat de gemeente Berkelland helemaal niets doet. De Muzehof in Zutphen heeft in Muze Collectief een samenwerkingspartner met dertig zzp-muziekdocenten. In Doetinchem woedt een achterhoedegevecht met muziekdocenten op leeftijd die vasthouden aan hun ambtenarenstatus. Boogie Woogie probeert met een mix van vaste krachten en zzp-ers het tij te keren.
Daar komt nog een complicerende factor bij. Wie vers bloed werft met de hoop dat nieuwe leden voor harmonie en fanfare kunnen worden geworven heeft waarschijnlijk de aansluiting met de moderne jeugd verloren. De concurrentie op de vrijetijdsmarkt is moordend. En als jongeren al met muziek bezig zijn kiezen ze voor hiphop, dance, samples, beats en andere zegeningen van de moderne tijd.
Nathalie Wensink van Boogie Woogie waarschuwt voor al te drastische conclusies, in dit opzicht. ,,Vergis je niet hoeveel kinderen in bijvoorbeeld Winterswijk en omgeving nog kiezen voor een muziekvereniging. Omdat hun vader of moeder daar ook in spelen. Dat gaat van generatie op generatie.’’
Henk Lubberdink is zich bewust van het generatieconflict, realiseert zich dat het gros van zijn docenten niet in de wieg gelegd is om voor de klas te staan. ,,Ze zijn allemaal opgeleid aan conservatoria die uitstekende instrumentalisten afleveren, zeer geschikt voor één op één lessen. Alleen: die zijn er steeds minder. Dus als we nieuwe mensen willen inzetten selecteren we op capaciteiten die in deze tijd worden gevraagd.’’
De moderne tijd vraagt afgestudeerden die energie putten uit het enthousiasmeren van basisschoolleerlingen en niet in de laatste plaats: hun docenten. ,,Ik zie dat besef ook groeien bij de conservatoria’’, stelt Lubberdink vast. ,,Die moeten mee in de nieuwe tijd. Dat geldt ook voor de pabo’s. Muziek is zo belangrijk voor de ontwikkeling van kinderen. Dit mogen we niet laten lopen.’’

Steun de redactie en word ook lid voor €1 p/week en profiteer van allerlei kortingen bij Achterhoekse podia, festivals, winkels, oefenruimtes, scholen, docenten etc. Lees HIER meer over lid worden.